Số 2025.03

Feb. 5, 2025 2025.03.jpg

Những thứ hay ho vài ngày qua

Đọc

Vụ va chạm máy bay ở sân bay Reagan: năm nay rõ nhiều vụ va chạm máy bay. Đây lại là vụ va chạm giữa một máy bay dân dụng và một trực thăng. Vụ này có cả video một góc nhìn của cuộc va chạm của máy bay này. Theo mô tả thì đài kiểm soát không lưu có nhắc trực thăng tới hai lần trước khi không còn nhận tín hiệu phản hồi.
Nhân viên 25 tuổi của đội ngũ Musk truy cập trực tiếp vào hệ thống thanh toán liên bang: đội của anh Musk làm gì đây để bị nhân viên liên bang cáo buộc truy cập bất hợp pháp vào server mail của OPM.
Vài fact về journaling: có một đoạn đọc thật ấm áp như này: If you are in a coffee shop and someone says, “Will you watch my journal while I go to the bathroom?,” there is a reason for this. The reason is that caffeine is a diuretic.
Hành trình trở thành, của người mẹ và con gái: mấy hôm nay đọc được mấy bài ấm áp ghê. Kể từ lúc người mẹ thấy không ổn với mối quan hệ hôn nhân của mình “I started to change from a young girl to a young woman, and I started to see that something is wrong with our relationship. And, when I was strong enough, I decided to run away.”, cô đã quyết định rời khỏi mối quan hệ với người chồng. Bài viết kể về hành trình mới, với những tấm ảnh đi ghi lại sự lớn lên của người con gái, và cùng đó là một cơ hội lại được trưởng thành hơn của người mẹ “In a way, it was like a second puberty, second maturing, seeing me mature.”
Chiến tranh thương mại của Trump: có người chia sẻ trên Facebook về chuyện Trump trong thời gian ngắn làm được với Canada và Mexico đảm bảo luôn an toàn về fentanyl, cơ mà thì vụ bắt giữ 11kg fentanyl ở Úc trên tàu từ Canada (tương đương 5 triệu liều chết chóc) kể một câu chuyện khác về sự phân bố chuỗi cung ứng này.
Hải ly xây đập: ở Séc, chính phủ ôm kế hoạch 7 năm xử lý thì hải ly giải quyết trong 2 ngày. Nghe vui thật.
Wikitok: một cách gây nghiện thú vị
Microsoft đã chết:
Lối làm cha mẹ: tinh thần ngọn hải đăng (lighthouse parenting, một thuật ngữ nêu ra trong bài báo trên The Atlantic) xác lập ranh giới chắc chắn và lành mạnh, để cho trẻ mức độ hài hòa giữa độc lập tự đương đầu với các thách thức và sự hướng dẫn.
Phá vỡ nguyên mẫu liên thế hệ: để phục hồi tổn thương liên thế hệ. Bài viết mang tính thực hành cao. Tất cả bắt đầu với sự từ bi với bản thân.
Tối ưu sống lâu: ở đời thì ta sống trong các mối quan hệ không phải chỉ bằng cơ thể sinh học này, và hơn nữa, ý muốn kéo dài tuổi thọ không có giúp tâm trí ta đứng ở hiện tại, như một cách chắn chắn để có thể cảm nhận được sự gợi cảm của đời sống này, như mình chia sẻ ở 2025.002
Moral courage: vẫn là câu chuyện về thực hành, và đi cùng với tất cả quyết định là giá trị đạo đức, rộng hơn thì tất cả các quyết định đi cùng với giá trị. Như là mình có dịp cafe với một người bạn kể về hành trình tự thoại trên đường của mình, và kết thúc những thời điểm căng thẳng nhất là đã đạt được những bước tiến đáng kể trên một hành trình khác, hành trình “trở thành”, về chuyện mình tin vào điều gì. Và cũng dịp cafe đó, người bạn cho rằng sự cảm nhận mơ hồ giống như trực giác, nhưng không, khi một người thấy cuộc đời không có dông dài thì chuyện đối xử tử tế và hiểu được những gợi ý khó lý giải từ cảm nhận bản thân để hình thành trực giác là điều không hiển nhiên, không dễ dàng, và hết sức quý giá.
Các quyết định - Văn hóa: các quyết định tạo ra văn hóa, và ngược lại, văn hóa chứa đựng các quyết định trong tình huống khó khăn tương lai. Chúng tạo ra tiền lệ cho lẫn nhau. Như bài về giá trị đạo đức bên trên, thì đi qua mới có sự “trở thành” và giá trị, không thì mọi thứ đều chỉ là tưởng tượng và mơ hồ. Điều này không chỉ đúng với doanh nghiệp, qua các cuộc đối thoại giữa các thành viên, mà còn đúng với nội tâm, qua các cuộc tự thoại.
Công việc chiếm kết nối khác: bài này cho cả những phát triển cá nhân khác ngoài công việc, không riêng gì với những thời điểm burn out hay quá bận rộn, khi thấy đời sống ta chỉ có công việc, hãy bắt đầu dành những thời gian ngắn để đưa sự chú tâm vào hiện tại bằng cách đưa thiên nhiên vào trong đời sống cá nhân: mời gọi ánh sáng vào không gian, gợi lên những hương thơm hay âm thanh của thiên nhiên, hay những nghi thức nhỏ (như tận hưởng việc rửa tay, dùng trà, đi dạo, ngắm nhìn).
AI tạo ra tác phẩm nghệ thuật, giờ sao?: tất cả những gì quý giá của tác phẩm nghệ thuật nằm ở bối cảnh của nó, như bài viết chia sẻ, khi sự lạm phát mỹ thuật xảy ra, thì ta bắt đầu đánh giá cao sức nặng mà tác phẩm đó chứa đựng. Ba yếu tố tác giả chỉ ra về sự trống rỗng của tác phẩm AI, là về những yếu tố, mình muốn gọi là, “nhân cách” của tác phẩm, điều mà nhiều người mình quen ở Việt Nam không được học và giới thiệu về cách cảm thụ này: như sự đấu tranh nỗ lực của tác giả, những sự cố ngẫu nhiên, căn tính tác giả được gợi ra từ tác phẩm. AI giúp ta hiểu thêm sáng tạo thực sự là gì.
Bibliotherapy: nhớ về câu chuyện cách đây cũng 10 năm, khi mình cùng cháu gái 5 tuổi lúc đó cùng đi trên hành trình kể cho nhau nghe, không nhất thiết theo cốt truyện gốc, nhờ một quyển sách về gấu Pooh.
Trại trứng người: thực sự là chủ đề này không được bàn tới khi bạn tra cứu cụm từ “human egg farm” trên Google, và bằng chứng là sẽ chỉ nhận được những bài đăng mới nhất trên National Thailand và trên Bangkok Post. Họ được gom lại ở Georgia, tiêm hormone kích trứng, gây mê, lấy đi trứng buôn lậu sang các quốc gia khác để thụ tinh ống nghiệm IVF. Nghe “human egg farm” cảm giác như phim Matrix 4 vậy.
Dự án nghệ sĩ tự ăn thịt nuôi cấy từ chính mình: đặt tin nghệ thuật này cạnh tin trại trứng người như trên để nêu lên trải nghiệm của mình với tin này khi được nhận. Cảm giác nôn nao khi bước tới chủ nghĩa hậu nhân văn (posthumanism).

Nghe nhìn

The Present | Full Award-Winning Documentary: Ảnh anh giai đạp xe làm mình muốn bấm vào. Và nó tiếp tục gợi cho mình về những gì mình vừa nhắn tin chia sẻ với một người bạn rằng mình đang ở trong giai đoạn viết lách để sống bằng con người mới. Như anh chia sẻ trong phim “In adventure you decide what your limits are”, sự lợi lạc không thể có được trong những chuyến đi ngắn ngày. Và kể cả với điều đó, những suy tư trong hành trình của mình va phải một đoạn hội thoại ở phim My Dinner with Andre (1981), khiến mình trăn trở về trải nghiệm, “Anh nói tôi nghe đi, vì lý gì mà ta cứ phải đi lên tận đỉnh núi Everest để cảm nhận một chút gì của cái gọi là hiện thực? Ý tôi là… liệu đỉnh Everest có “thật” hơn đường phố New York? Chẳng lẽ New York không “thật”? Tôi dám chắc nếu anh có cơ hội một lần khám phá cửa hàng bán xì-gà ngay kế bên đây thôi, anh sẽ phải trầm trồ! Và… anh có nghĩ, “hiện thực” tồn tại giữa bốn góc cửa hàng nhỏ đó cũng chỉ giống những gì ẩn chứa trên đỉnh Everest?”.
Dập cháy rừng núi Kim Vân (Jinyun Mountain): nhân việc cháy rừng ở Los Angeles và Nam California, kể về câu chuyện người dân Trung Quốc dập cháy rừng tại núi Kim Vân, Trùng Khánh vào năm 2022. Hành trình của người dân từ những thông tin đầu tiên nhận được, sinh viên gần đó thì bấm chuông báo cháy của khu, cộng đồng xe cào cào offroad mỗi xe một gùi lên rừng hỗ trợ (từ 1 nhóm chat lên tới 4 nhóm chat từ 500 tay lái lên tới hàng chục nghìn tay lái). Dòng người đổ vào hỗ trợ, các đội cứu hỏa ừ tỉnh Cam Túc và Tứ Xuyên cũng tham gia, nhằm thực hiện cách dọn rừng để ngăn cháy lan rộng. Trong comment có người đặt câu hỏi về Hoa Kỳ, “tại sao có 800 căn cứ quân sự trên khắp thế giới để bắt nạt người khác khi chính nhà/sân của họ lại thật dễ bị tổn thương/làm mục tiêu dễ dàng?!”, và có một chia sẻ khác, về chuyện sau khi dập hoàn toàn lửa trên núi Kim Vân, nhiều người, bao gồm cả những gia đình, tự nguyện lên núi trồng rừng để khôi phục lại.