Nhân có vài trao đổi thảo luận về chuyện CEO của Ryanair Airline của một Facebooker, mình trích lại phần nội dung ngắn đó ở đây để chia sẻ góc nhìn của mình.
LUẬT LÀ DÀNH CHO SỐ ĐÔNG TUÂN THỦ THEO. NẾU LÁCH ĐƯỢC, BẠN CÓ LÁCH KHÔNG ?
Năm 2004, Michael O’Leary, CEO của Ryanair, đã đăng ký giấy phép taxi cho chiếc Mercedes-Benz S-Class cá nhân của mình. Quyết định thông minh này cho phép ông hợp pháp lái xe trong làn đường dành cho xe buýt ở Dublin, tránh được tình trạng tắc nghẽn giao thông và đảm bảo di chuyển nhanh hơn. Ông chủ yếu sử dụng chiếc taxi này để đi lại giữa nhà riêng ở Mullingar và trụ sở của Ryanair tại sân bay Dublin.
Nổi tiếng với những chiến lược sáng tạo và tiết kiệm chi phí, O’Leary cũng áp dụng tư duy này vào cuộc sống cá nhân. Bằng cách đăng ký một chiếc taxi, ông đã tìm ra kẽ hở pháp lý để tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả. Động thái này thể hiện khả năng tận dụng tối đa các giải pháp sáng tạo của ông, phản ánh những nguyên tắc đã giúp ông biến Ryanair trở thành một trong những hãng hàng không giá rẻ thành công nhất thế giới.
Mọi người ở dưới bài đăng này có những bình luận có thể trích lại như “Khôn lỏi chứ khôn ngoan gì. Giàu nhưng không sang.”, “ở VN người ta gọi là khôn lỏi và sau đó CDM tấn công tới tấp, ai bênh vực sẽ bị chụp mũ xxx nô”, “Người giàu thì là thông minh, có lỗi đi riêng. Người nghèo thì là lợi dụng, khôn lỏi, sai trái.”, “Không sai, nhưng thiếu đạo đức xã hội.”, “Đây thực sự là khôn lỏi vì nếu ai cũng làm thế thì còn gì làn ưu tiên nữa”, “chi phí ông ta bỏ ra thêm chả là cái đinh gì so với chi phí XH bỏ ra để dành làn ưu tiên đó cho xe buýt. Giờ có 1 tỉ phú khác thành lập bệnh viện và dùng chiếc xe limousine để gắn còi cấp cứu giành quyền ưu tiên chạy khắp nơi thì anh thấy sao?”. Có một chia sẻ dài hơn như sau:
Luật pháp phân định mọi thứ là có lý do, có trật tự xã hội, và người có tiền có quyền sẽ bóp méo khái niệm đi, miễn là tiện cho mong muốn nào đó của họ. Lách luật thì không phạm luật nhưng nó luôn bị gọi là lách luật. Đó cũng là một cách đạp lên trật tự và quyền lợi của xã hội bằng cách nhắm vào sự thiếu sót của người lập pháp. Anh nói người kia thiên kiến vì mặc định làn đường đó chỉ dành cho xe ưu tiên phục vụ xã hội nhưng anh quên giải thích tại sao chính phủ ở đó có sự phân biệt không cho xe cá nhân chạy? Mặc kệ ông kia dám và có đủ điều kiện lách luật, lách luật có nghĩa là đang dẫm lên trật tự xã hội và quy hoạch của người lập pháp, nếu ai có thừa tiền cũng dám làm và nhiều người có thể bắt chước áp dụng vào mọi lĩnh vực phương diện trong xã hội thì loạn rồi. Ông kia có thể mở hãng taxi và trả tiền thuê riêng 1 chiếc phục vụ ông ta gần như xe riêng, hoặc thuê xe có tài xế đơn giản là một trong nhiều dịch vụ của hãng đó. Nhưng ông ta đăng ký cho chiếc xe riêng của mình là taxi để được ưu tiên lại là một bản chất câu chuyện khác rồi.
Để hiểu về tác động của câu chuyện này, ta sẽ cần hiểu về vài thứ: tính pháp lý của làn ưu tiên, phản ứng của công luận sở tại, sau đó đến ý nghĩa khác biệt của điều gì là phục vụ “cá nhân” hay phục vụ “xã hội”.
Ngoài ra theo chia sẻ ở Tarmac life thì anh đấy cần đầu tư 4000 bảng cho giấy phép taxi, và chia sẻ của vị CEO này “Lần cuối tôi kiểm tra thì đây là một nước cộng hòa dân chủ. Miễn là tôi nộp thuế đầy đủ, tôi có quyền tự do sử dụng tiền của mình theo ý thích”. Một chia sẻ khác ở Ladbible trích lại những chia sẻ trước đó từ 2003 trên Irish Times, ông có tài xế riêng với giấy phép PSV (Public Service Vehicle). Ông cũng có chia sẻ rằng “có vẻ như vấn đề là tôi thuê taxi thì được, nhưng nếu tôi là chủ sở hữu taxi thì lại gặp rắc rối”. Trong khi đó, vào tháng 5 năm 2005, tờ Irish Independent đưa tin về chuyện thủ tướng muốn cấm taxi của vị CEO này. Và ở trang mạng khác cũng coi đây là sự lợi dụng kẽ hở của luật.
Một chia sẻ chính thức trên trang web của Quốc hội Ireland về quy định của giao thông đường bộ, cũng như ở trang thông tin chi tiết về quy định vận hành phương tiện công cộng cỡ nhỏ từ 1997: “Xe taxi chỉ được phép di chuyển trong làn xe buýt khi đang hoạt động hoặc chở hành khách trả tiền. Xe taxi phải có nhãn hiệu quy định và được trang bị đồng hồ tính tiền, máy in và biển hiệu trên nóc xe.” Như vậy nếu theo triết lý của quy định này thì không phải xe taxi nào cũng được phép chạy vào làn ưu tiên, mà phải đang “phục vụ xã hội”.
Ở Việt Nam thì tới tận 2016 mới có quy định về số lượng xe tối thiểu cho các doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi: 10 xe, và với đô thị loại đặc biệt là 50 xe.